Jak działają zioła?

Zioła wpływają na organizm dzięki zawartym w nich aktywnym związkom chemicznym, które oddziałują na różne układy i procesy biologiczne. Ich działanie jest wieloaspektowe, w zależności od składu chemicznego, formy podania i metody zastosowania. Mogą działać wspierająco, profilaktycznie, łagodząco oraz przyczyniać się do poprawy zdrowia.

Zioła działają poprzez zawartość substancji aktywnych:

• • Alkaloidy – które mają silnie działające związki, mogące mieć działanie przeciwbólowe (np. morfina z maku), pobudzające (np. kofeina z kawy) lub uspokajające.
  • Flawonoidy – które działają przeciwzapalnie, przeciwutleniająco, wspierają układ krążenia. Występują np. w rumianku, ostropeście i miłorzębie.
  • Garbniki – o właściwościach ściągających i przeciwbakteryjnych, wspomagają gojenie ran i działają przeciwbiegunkowo. Znajdują się np. w korze dębu i liściach szałwii.
  • Oleje eteryczne – mają działanie przeciwbakteryjne, przeciwwirusowe, przeciwgrzybicze oraz uspokajające i rozkurczowe. Przykłady to olejek lawendowy czy miętowy.
  • Glikozydy – pływają na serce (np. glikozydy nasercowe z naparstnicy), mają działanie przeciwzapalne i moczopędne.
  • Saponiny – wykazują działanie wykrztuśne, moczopędne i wzmacniające układ odpornościowy. Występują np. w korzeniu lukrecji.

Mechanizmy przez które zioła działają:

• • Zioła takie jak rumianek, dziurawiec czy kurkuma mogą łagodzić stany zapalne, co jest pomocne w stanach zapalnych stawów, skóry i narządów wewnętrznych.
  • Czosnek, echinacea i tymianek zawierają substancje o właściwościach antybakteryjnych i przeciwwirusowych, wspierając organizm w walce z infekcjami.
  • Melisa, waleriana i lawenda działają na układ nerwowy, pomagając w redukcji stresu, poprawie snu i łagodzeniu objawów lękowych.
  • Zioła moczopędne, jak pokrzywa czy mniszek lekarski, wspierają eliminację toksyn z organizmu poprzez zwiększenie wydalania moczu.
  • Adaptogeny, takie jak żeń-szeń i ashwagandha, wspierają organizm w przystosowaniu się do stresu i wzmacniają jego ogólną odporność.
  • Niektóre zioła wpływają na równowagę hormonalną, np. niepokalanek wspomaga regulację cyklu menstruacyjnego, a soja zawiera fitoestrogeny łagodzące objawy menopauzy.

Zioła można podawać w różnych formach:

• • Napar – tu zioła zalewane są gorącą wodą a następnie spożywane po zaparzeniu (np. rumianek, mięta).
  • Odwar – odwary powstają poprzez gotowane w wodzie, aby uwolnić aktywne składniki (np. korzeń kozłka, kora dębu).
  • Nalewka – tu zioła poddawane są maceracji w alkoholu, który ekstrahuje substancje czynne (np. nalewka z propolisu, żeń-szenia).
  • Maści i oleje – są to preparaty do stosowania miejscowego (np. maść nagietkowa, olej arnikowy).
  • Kapsułki i tabletki – najbardziej popularna w XX i XXI wieku, tu zioła w formie suszonej i sproszkowanej zamykane są w kapsułkach dla łatwiejszego dawkowania.

Jak działają zioła:

• • Zioła często mają wielokierunkowe działanie, które wpływa na cały organizm, a nie tylko na jeden objaw czy jeden układ. Ich stosowanie może wspierać komplementarnie czyli ogólną równowagę i homeostazę organizmu.
  • Choć zioła są produktem naturalnym, stosowane w sposób nieprawidłowy mogą wywoływać skutki uboczne. Ważne jest świadome ich stosowanie oraz odpowiednie dawkowanie, szczególnie gdy zioła są uzupełnieniem kuracji w której stosowane są leki farmakologiczne. Warto przed zastosowaniem ziół skonsultować się z naturopatą o specjalizacji ziołolecznictwo.