Feng shui to sztuka prowadzenia energii qi przez domy, mieszkania czy różnego rodzaju budynki lub osiedla w taki sposób by ta życiodajna siła wspierała ich mieszkańców.
Sztuka ta wypływa z filozofii Tao, która zakłada, że wszystko wypełnia energia qi. To bardzo stara praktyka planowania przestrzeni, której głównym celem jest zgodne połączenie ze środowiskiem naturalnym i otoczeniem. Energia życiowa qi musi mieć zapewniony swobodny przepływ w naszym otoczeniu. Manifestacją tej energii są zjawiska i procesy natury, gdyż przenika ona cały świat i istnieje we wszystkim co żywe i nieożywione. Czasami płynie za szybko a czasem za wolno i trzeba ten przepływ wyrównać. Badanie przepływu energii qi, by działała ona na naszą korzyść, oraz jej kontrola to główne zadanie feng shui. Ma ono na celu zaaranżowanie przestrzeni w taki sposób by przepływ energii był swobodny, a tym samym zapewniał osobom, które tam przebywającym dobre zdrowie, nastrój i pomyślność.
Energia qi
Qi oznacza ożywczą energię utożsamianą pierwotnie z parą wodną i innymi zjawiskami meteorologicznymi. Choć energii tej nie można określić w sposób naukowy, to w tradycji chińskiej jest ona uznawana za siłę pobudzającą do życia wszystko we wszechświecie. Zarówno materia żywa, jak i martwa posiadają swój potencjał qi.
Wyróżnia się trzy podstawowe rodzaje qi:
- tian qi– niebiańska qi (odnosząca się do czasu);
- di qi– ziemska qi (odnosząca się do przestrzeni);
- ren qi– ludzka qi (odnosząca się do człowieka).
Energia qi porusza się w podobny sposób do poruszającego się powietrza i zależy od kształtów i przedmiotów, które są na jej drodze. Porusza się ona ruchem spiralnym lub kulistym i miękkim ruchem falistym co jest szczególnie potrzebne do harmonijnego zamieszkania czy pracy. Kiedy energia porusza się przez długie, proste korytarze, kolumny, belki, ostre krawędzie to porusza się po linii prostej. Ruch ten powoduje przyspieszenie energii a u ludzi powoduje stres i niepokój. Należy również uważać na zbyt wąskie otwory i wejścia. Tu również energia porusza się z nadmierną prędkością, w przeciwieństwie do takich miejsc jak ciemne kąty czy odizolowane zakręty, gdzie energia zastyga.
- Sheng qi – przenikająca wszystko, dobroczynna energia życia, kosmiczna siła, oddech wszechświata – tak jest bardzo często nazywana. Objawia się we wszystkich procesach i zjawiskach przyrody, a jej szczególną manifestacją są żywioły. Jest niewidoczna, porusza się wolno, łagodnymi, falistymi ruchami. Zadaniem feng shui jest badanie przepływu qi oraz tworzenie dla niej jak najlepszych „tras”, które nie zakłócą jej ruchu. Powinna przepływać bez przeszkód i napełniać każde pomieszczenie.
- Sha qi – to przeciwieństwo energii sheng qi, czyli zła (tnąca) qi sha, która porusza się gwałtownie po linii prostej. To energia agresywna, powstaje, gdy nastąpią zakłócenia w naturalnym przepływie qi. Sha to niewłaściwie skierowana lub stojąca w miejscu qi. Bardzo często za jej powstaniem stoi człowiek i jego bezmyślne ingerencje w przyrodę (przykładem mogą być uregulowane rzeki), lecz istnieją też naturalne źródła sha, takie jak żyły wodne, szczeliny w ziemi, ostre spiętrzenia i obniżenia terenu, wiry, sztormy i wulkany. W mieszkaniu jej źródłem mogą być ostre, kłujące przedmioty, kanty mebli, belki sufitowe, ukośne dachy, schody z przejrzystymi stopniami i wiele innych. Sha należy unikać lub ją zrównoważyć.
Sha qi powstaje również wskutek „zatrutych strzał” wysyłanych na przykład przez ostre kanty. Źródłem tej energii może być np.: jaskrawe światło, zagrzybione miejsce, nieporządek, nadmiar śmieci, długie korytarze. Energia ta niesie za sobą niepomyślne prądy, które utrudniają nam realizowanie naszych planów czy pragnień. Pojawia się w momencie zaburzenia równowagi jin i jang np.: zamieszkanie w jednorodzinnym domku, pomiędzy wieżowcami. Mieszkańcy mogą odczuwać dyskomfort oraz mieć kłopoty finansowe a nawet chorować.
Powodem złej cyrkulacji qi w pomieszczeniach mogą być zakłócenia spowodowane przez żyły wodne, wilgotne i zagrzybione ściany, złą cyrkulację powietrza, ostre narożniki i kanty, kaktusy, juki czy zwiędłe rośliny. Gdy w pomieszczeniu nakłada się na siebie kilka takich czynników trudno jest w nim pracować oraz zdrowo żyć.
Poniżej wymienione są miejsca, gdzie najczęściej powstaje negatywna energia sha:
- łazienki bez okna
- ciemne pokoje
- belki stropowe i skośne sufity
- brudne ściany i sufity
- zagracone pomieszczenia
- brudne pomieszczenia
- odrapane okna, drzwi
- niedokończone prace
- narożniki dużych ostrych mebli
Badanie otoczenia i przepływ energii w przestrzeni
W celu przeprowadzenia analizy otoczenia trzeba uwzględnić położenie terenu, w tym bezpośrednie sąsiedztwo, sprawdzić, czy jest nadmiar czy niedobór energii qi.
W feng shui otoczeniem powinno się tak operować, aby kumulować energię qi, kierować ją w odpowiednie miejsca, regulować jej przepływ i utrzymywać ją na odpowiednim poziomie. Praktycy feng shui działają poprzez określenie miejsca, w których energia qi jest najlepsza, lub udrażniają je, lub ukierunkowują energię. W tym celu bada się okolice miejsca, aby uwzględnić cechy otaczającego je terenu, jak też wskazania astrologiczne.
W trakcje rozwoju feng shui powstało kilka szkół: Szkoła Form, Szkoła Kompasu, Szkoła Wędrującej Gwiazdy, Szkoła Symbolu czy Intuicyjna. Wszystkie koncentrują się na badaniu przestrzeni i otoczenia, gdzie żyją czy pracują ludzie, aby energia qi była tam na odpowiednim poziomie.
Szkoła Form bazuje na analizie krajobrazu i jego wpływie na otoczenie wprowadzając cztery mityczne zwierzęta, które są odniesieniem do ukształtowania terenu i przepływu energii qi:
- Czarny Żółw – zapewnia wszystkim opiekę, chroni tylną część domu lub posiadłości, od północy – wnosi spokój, stabilność i bezpieczeństwo. Daje budynkowi oraz ludziom ochronę i wsparcie, dlatego powinien być wysoki i mocny.
- Biały Tygrys – jest silnym i nieprzewidywalnym drapieżnikiem, symbolizuje energię żeńską jin i panuje nad prawą stroną domu, od zachodu. Powinien być delikatny i niewielki. To zabudowania płaskie i roślinność do 1,5m, gdyż potężny tygrys symbolizuje kłótnie, choroby i nieszczęście.
- Zielony Smok – symbolizuje męski aspekt i siłę, jest po lewej stronie domu, od wschodu. Jest symbolem racjonalnego myślenia i mądrych decyzji. Jest strażnikiem domu i odpowiada za szczęście i dobrobyt. To doskonałe miejsce na posadzenie drzew czy wybudowanie altanki.
- Czerwony Feniks – potrzebuje miejsca i przestrzeni, miejsce powinno być płaskie i otwarte, usytuowane jest w przedniej części domu od południa, gdzie są energie jang, lato i żywioł ognia. Czerwony Feniks od południa stoi na straży wejścia do budynku oraz reguluje przepływ qi. To świetna strona do umieszczenia okien i drzwi, bo z południa może dochodzić do budynku światło pełne ciepła. Jest to najbardziej opiekuńczy kierunek. Feniks stwarza dodatkowe perspektywy i szersze horyzonty.
Cztery mityczne zwierzęta odnoszą się do odpowiednio ukształtowanego terenu – chodzi o kształt gór, drzewa, drogi, przebieg rzek, jeziora, budynki czy ulice. Szkoła Form zaleca usytuować budynek w połowie wzgórza, przez co jest chroniony przed wiatrami jak i przed rzekami. Wejście do domu z południowej strony gwarantuje światło i ciepło. Zasady te służą również doborowi odpowiedniego miejsca pod lokalizację budynku. W idealnej lokalizacji naprzeciw drzwi wejściowych powinna znajdować się płynąca woda (symbolizowana przez Czerwonego Feniksa), za naszymi plecami, wysoka góra (symbolizowane przez Czarnego Żółwia), po prawej stronie od wejścia niskie pagórki (symbolizowane przez Białego Tygrysa), a po lewej średnie pagórki (symbolizowane przez Zielonego Smoka). W mieście można zastąpić wodę – drogą, a pagórki – budynkami.
W obecnych czasach takie usytuowanie nazywane jest fotelowym, gdyż ma solidne oparcie i rozległą perspektywę przed sobą. Takie zalecenia sprawdzają się głównie w terenach górzystych, ale i w mieście można uzyskać przestrzeń otoczoną czterema mitycznymi zwierzętami.
Dodam, że przed niekorzystną energią sha qi oraz „zatrutymi strzałami” można się bronić przy pomocy obronnych luster. Trzeba jednak pamięta, aby nie wieszać ich na ścianach Czarnego Żółwia i Białego Tygrysa, tylko na ścianach Zielonego Smoka, a szczególnie Czerwonego Feniksa. Wieszanie luster na ścianie Żółwia może wnieść do naszego życia brak stabilności, a na ścianie Tygrysa może wzmagać agresję. Natomiast wieszanie luster na ścianach Feniksa wzmocni: szczęście, radość, nadzieję i sławę, a Smoka: ochronę, powodzenie, delikatność, mądrość. Luster jako remedia nie wiesza się wewnątrz pomieszczeń – tylko na zewnątrz domu.
Szkoła Kompasu bazowała głównie na czterech głównych kierunkach świata (wsch., płd., zach., płn.) oraz na czterech będących ich połączeniem (płd-wsch., płd-zach., płn-wsch., płn-zach.), które przynosiły ze sobą określoną energię. Zalecenia dotyczyły takiego rozplanowania pomieszczeń, by ich energia odpowiadała ich przeznaczeniu. Stosując analizę astrologiczną właściciela posesji oraz specjalny kompas (Lo’Pan), wyznacza się najlepsze umiejscowienie domu, kierunek, w którym miał być zwrócony, a także rozmiar, proporcję oraz czas rozpoczęcia budowy, oraz wiele innych czynników mających wpływ na powodzenie mieszkańców. Szkoła ta zaleca usytuowanie pomieszczeń w domu w taki sposób, by energia odpowiadała przeznaczeniu danego pomieszczenia. W tej szkole feng shui korzysta się również z kompasu osobistego Bazi, dlatego zaleca się, aby wejście do domu było od strony najkorzystniejszej dla osoby utrzymującej rodzinę.
Szkoła Wędrującej Gwiazdy wprowadziła wykres geomancyjny budynku, który wymagał ogromnej wiedzy na temat zależności, symboliki żywiołów „gwiazd”, kierunków „niebiańskich pni” i „ziemskich konarów” oraz wielu skomplikowanych obliczeń. Wykres ten zależał przede wszystkim od okresu (numeru) 20-letniego cyklu, w którym został wybudowany dom oraz od usytuowania drzwi wejściowych.
Szkoła Intuicyjna oparta jest na siatce Ba –Gua, w której chodzi o podchwycenie, ukierunkowanie czy wytworzenie qi. Ba-Gua, jest podstawą do planowania pomieszczeń w domu czy mieszkaniu a także ogrodu. Siatka ta jest oktagonem foremnym, w którym każdy z boków symbolizuje oddzielną dziedzinę życia. Są to kolejno: kariera, wiedza, rodzina, bogactwo, sława, małżeństwo, dzieci, pomocni ludzie. Środkowy obszar Ba-Gua symbolizuje zdrowie. Siatka służy jako element diagnostyczny i interpretacyjny życia czy losu, ale również do znalezienia i rozwiązania problemów. Kiedy chcemy sprawdzić dany budynek, to należy zbadać, jak przepływa w nim energia w każdym z gua. Przepływ ten powinien być równomierny, gdyż nadmiar energii w jednym z obszarów powoduje jej niedobór w innym.
Podstawowym celem feng shui jest najlepsze wykorzystanie naturalnych cech otoczenia miejsca na potrzeby jego mieszkańców oraz przeciwdziałanie skutkom ewentualnych negatywnych zmian. Każde otoczenie posiada swój potencjał. Dlatego należy wybierać miejsce z najlepszym potencjałem otoczenia. Feng shui pomaga prawidłowo ocenić miejsce i jego otoczenia oraz wprowadzić w nim odpowiednie zmiany. Dobre miejsce znajduje się w okolicy, w której gromadzi się energii qi. Zbyt bliskie zamieszkanie gromadzenia się energii nie jest korzystne. Nadmiar energii qi działa niszcząco – buduj mad rzeką a nie w samej rzece.
Pomyślność danego otoczenia nie jest stała, może się zmieniać wraz z upływem czasu. Aby określić pomyślność miejsca w dalszej perspektywie, nie wystarczy ocena jego otoczenia w momencie badania. Służą do tego złożone techniki astrologiczne badające wpływ kosmosu na otoczenie.
Źródłem promieniowania energii qi są organizmy żywe, ludzie, rośliny i zwierzęta oraz przedmioty nieożywione, w tym znaki, symbole, ornamenty, figury geometryczne, formy geometryczne, układy przestrzenne. Energia ta jest stale emitowana – zarówno pozytywna, jak i negatywna. Skupisko pozytywnych bodźców energetycznych zwiększa ilość pozytywnej energii w otoczeniu. Skupisko negatywnych bodźców zwiększą ilość negatywnej energii.
Wiele przykładów wskazuje na to, że człowiek ingerując w przyrodę wytwarza źródła sha, tak więc długie proste ulice, przewody, mosty, tory kolejowe, autostrady sprawiają, że energia pędzi po nich w zawrotnym tempie, dla siebie nienaturalnym. Obok sztucznych źródeł sha istnieją również naturalne jak spiętrzenie skał, żyły wodne, odłamki skalne, szczeliny w ziemi, obniżenia terenu, wiry, sztormy, wulkany.
W wyborze lokacji należy uważać na następujące niekorzystne sytuacje:
- mieszkanie przy zbyt ruchliwej ulicy,
- mieszkanie przy zakręcie rzeki, ulicy po stronie zewnętrznej (z kolej mieszkanie po stronie wewnętrznej jest jak najbardziej polecane),
- mieszkanie przy rozwidleniu rzeki lub przy skrzyżowaniu (efekt nożyc),
- stawianie budynku na wzgórzu po północnej stronie (natomiast wybór czy stawiać budynek u podnóża czy na szczycie góry, zależy od tego czy chcemy, aby przez dom przepływało więcej energii jin (podnóże), czy jang (wierzchołek)
- „zatrute strzały”:
- pojedyncze drzewa w rejonie wejścia,
- naroża budynków wycelowane w nasz dom,
- ulica biegnąca wprost na drzwi,
- stacja transformatorowa,
- hydrant
Zawsze możemy znaleźć elementy w przestrzeni, które przyspieszają lub powstrzymują przepływ energii. Należy unikać ulicznych latarni, słupów elektrycznych, szpiczastych wież, dachów o ostrych kształtach czy wysokich kominów.
Zalicza się do nich przestrzenie o ostrych załamaniach, zwężone, składające się z kątów, ostrych krawędzi, belek, uskoków, kolumn, ponieważ energia porusza się w linii prostej z dużą prędkością szkodząc naszemu polu energetycznemu i tworząc niedobór energii, co może prowadzić do negatywnych zjawisk w tym chorób.
Aby zniwelować działanie takich „zatrutych strzał” należy umieścić na ich drodze remedia, które spowodują ruch spiralny qi, to z kolei skutkować będzie łagodniejszym przemieszczeniem się energii w przestrzeni.
W feng shui stosuje się na przykład:
- Kryształy górskie (dla zniwelowania jasnego światła z latarni).
- Kwiaty cięte (stanowią jeden z najpiękniejszych nośników qi, natomiast zwiędłe trzeba natychmiast wyrzucić).
- Kwiaty z jedwabiu (to najlepszy zamiennik świeżych kwiatów, nie powinno się stosować kwiatów suszonych, gdyż są to mumie kwiatów i niosą martwą energię).
- Rośliny doniczkowe (bardzo mocno przyciągają energię qi, muszą być mocne, zdrowe oraz pielęgnowane z sercem, a najwięcej qi dają rośliny doniczkowe kwitnące, o dużych, okrągłych lub szerokich liściach, uwaga na rośliny o liściach lancetowatych, ponieważ mogą stanowić źródło Sha).
- Obrazy – fotografie (głównie obrazy na płótnie, ale też rysunki czy akwarele z pozytywnymi motywami pobudzają energię qi, wskazane są obrazy z kwiatami, aniołami, delfinami, płynącą wodą czy pięknymi krajobrazami).
- Lustra (przyciągają energię, wyrównują brakujące strefy, otwierają dopływ energii zablokowany przez ścianę lub drzwi. Można też zastosować błyszczące talerze albo okrągłe miski srebrne, mosiężne lub miedziane).
- Światło – oznacza życie (ciemne pomieszczenia są złodziejami energii, trzeba je wykorzystywać zgodnie z przeznaczeniem; należy pamiętać o dobrym oświetleniu naturalnymi źródłami światła – lampy solne, lampy zapachowe, oliwne i naftowe – należy też pamiętać o oświetleniu kątów, gdzie może spiętrzać się energia sha, której źródłem są lampy energooszczędne jak i lampy z transformatorami.
- Woda – symbol obfitości i bogactwa (przyciąga dużo energii qi, można ją stosować w postaci fontann pokojowych, miniaturowych sadzawek, studzienek, albo obrazy np. z wodospadami).
- Kamienie szlachetne – to naturalne środki uzdrawiające (są to małe elektrownie wytwarzające energię, które mogą przyciągać qi i wzmacniać ją – np. kamienie czerwone, jak również transformować sha – kamienie w kształcie kul lub jaj łagodzą przepływ energii i przemieniają groźną sha).
- Parawany i inne przegrody (chronią przed nieproszonymi spojrzeniami, a także przed strzałami sha).
- Symbole szczęścia (przyciągają dobre energie – wachlarze (także ukierunkowują energię), podkowy, świnki szczęścia, czterolistna koniczyna, anioły itp.).
- Muzyka, dźwięk i przedmioty wydające dźwięki (powodują harmonijne drgania w pomieszczeniach i w nas samych takie jak muzyka medytacyjna, muzyka klasyczna – należy stosować z umiarem, domena jin).
- Zapachy (olejki eteryczne, kadzidła, które działają oczyszczająco, olejki eteryczne jak np. cytrynowe, pomarańczowe, mandarynkowe, trawa cytrynowa, kadzidłowiec, szałwia czy cyprys – należy stosować z umiarem, domena jin).
Feng shui to sztuka idealnego usytuowania i rozplanowania miejsca zamieszkania człowieka (domena jang), miejsca jego pochówku (domena jin). Sztuka ta polega na analizowaniu energii qi i jej rodzajów. Poprzez uzupełnianie jej niedoborów a także kierowanie jej przepływu w sposób najbardziej korzystny wpłynąć możemy na to co dzieje się w przestrzeni życia człowieka oraz w jego ciele. Qi jest siłą tworzącą i sprawczą i jest wszechobecna, może wzbogacić życie człowieka lub je zniszczyć. Ludzie trwale ulegają wpływom energetycznym zarówno pozytywnym, jak i negatywnym. Pozytywna energia sprzyja ludzkiemu zdrowiu, szczęściu i rozwojowi. Negatywna energia osłabia siły życiowe, może prowadzić do choroby a nawet do śmieci. Jeśli chcemy zapewnić zdrowie i pozytywny rozwój człowieka trzeba przywrócić harmonię i napływ pozytywnej energii w ludzkim ciele, mieszkaniu i w najbliższym otoczeniu.
Wierzę, że warto kierować się zasadami feng shui podczas budowy domu, jego urządzania czy przygotowywania swojego miejsca. Sztuka chińskiego feng shui jest rozbudowana, wielopoziomowa i o wiele bardziej skomplikowana niż może się wydawać na początku, kiedy ją poznajemy. Według mnie warto zgłębiać jej reguły, gdyż może znacząco poprawić jakość naszego życia.
Bibliografia
- Derek Walters, Podręcznik Feng Shui kształtowanie przyjaznego środowiska, Ravi 1999
- Zbigniew Królikowski, Feng Shui niech przestrzeń pracuje dla Ciebie, Ravi 1999
- William Sprear, Feng Shui tajniki harmonijnej aranżacji przestrzeni, Ravi 1996
- Dagmara Samborska, Energia Chi Prana, Studio Astropsychologii, 2008
- Marzena Gęsiarz, Feng Shui sekret szczęścia, miłości i bogactwa, Studio Astropsychologii, 2009
Strony internetowe
Autor: B. Kudlińska (NAT)