Wywodzące się ze Wschodu stwierdzenie, że ciało to świątynia ducha jest podparte racjonalnymi argumentami. Ciało zapewnia schronienie duszy, jest naczyniem, którego używamy codziennie, prowadzi nas przez życie i pozostaje z nami do końca, dlatego należy je traktować z szacunkiem i miłością.
Sprawność umysłowa jest uzależniona od stanu zdrowia fizycznego. Im lepiej funkcjonuje organizm, tym czystszy i bystrzejszy jest umysł. Kiedy ciało doznaje choroby, trudno jest skupić się na czymkolwiek innym niż na chorobie (ciele). Dlatego tak ważna jest profilaktyka, aby zapobiec chorobom i utrzymać ciało w dobrej kondycji. Podobno zdrowie jest dopiero wtedy, gdy nie czuje się swojego ciała, gdyż jest ono tak lekkie, sprawne i elastyczne. Poprawę kondycji fizycznej, a nawet doświadczenie poczucia uniesienia przynosi praktyka asan, która pozytywnie wpływa na całe nasze ciało.
Asany
Asana wg dosłownego tłumaczenia Patańdżali, jest idealną mocą ciała, stabilnością inteligencji i hojnością ducha. To definicja pozycji idealnej, do której często prowadzi długa i intensywna praktyka, przy której na początku doświadcza się bólu, dyskomfortu i zmęczenia. Jest to normalny, niezbędny element pokonywania słabości ciała i ducha, forma pracy nad samym sobą. Osiągnięcie doskonałości w praktykowaniu asan polega na tym, że wysiłek przestaje być zauważalny i nawiązuje się kontakt ze swoim wewnętrznym, nieskończonym bytem. Jednakże, wykonywanie asan wymaga czasu i cierpliwości, a często upłynie wiele lat zanim uda się osiągnąć pełną łatwość w wykonywaniu danej pozycji.
Asany są środkiem do osiągnięcia celu, a nie celem samym w sobie. Joga jest ścieżką równowagi, harmonii i braku przemocy wobec wszelkich żywych istot (także w stosunku do samego siebie). Poprzez praktykowanie asan, ciało zostaje odmłodzone i uleczone. Dodatkowo, praktykowanie asan wpływa na rozwój koncentracji i świadomości (tak jak w mindfulness), pozwalając na dostrzeganie rzeczy wcześniej niezauważalnych.
Wpływ asan na organizm
Przez stulecia, asany były doskonalone, tak aby poruszyć każdy mięsień, nerw i gruczoł znajdujący się w ciele. Regularne wykonywanie asan niesie ze sobą wiele pozytywnych skutków. Zarówno bezpośrednio, jak i pośrednio, praktykujący czerpie z nich korzyści na każdym poziomie życia, ponieważ wszystkie wzajemnie na siebie oddziałują i są ze sobą powiązane. Warto jednak pamiętać, że różne pozycje nie zawsze będą wpływać tak samo na każdego człowieka, co wynika z różnic w budowie ciała i jego konstytucji.
Ciało
Najbardziej przyziemny element naszej egzystencji, nasze ciało, korzysta z praktyki asan w pierwszej kolejności. Do regulacji i odbudowy ciała w asanach wykorzystuje się podstawowe narzędzia, takie jak silna wola, inteligencja, umysł, zmysły (szczególnie wzrok i dotyk) oraz samo ciało. Kiedy praktyka jogi jest kierowana przez świadomość, determinację i inteligencję, przynosi konkretne efekty fizjologiczne. Regeneruje i odmładza, nawet po kilkugodzinnej sesji ćwiczeń, dając uczucie wypoczynku dzięki powolnej i stabilnej technice ich wykonywania. Dochodzi do wewnętrznego masażu, który mobilizuje narządy wewnętrzne poprzez ich rozciąganie i kurczenie, co prowadzi do szybkiej poprawy ich funkcjonowania oraz uczucia lekkości w ciele.
Mięśnie i skóra
Praktyka asan skutecznie utrzymuje mięśnie i skórę w doskonałej kondycji, głównie poprzez rozciąganie i uciskanie tkanek, co pozwala na utrzymanie równowagi między ich miękkością a twardością, co
w rezultacie prowadzi do wzmocnienia i zwiększenia elastyczności ciała. Regularne rozciąganie tkanek skutkuje ich dłuższą żywotnością, lepszym ukrwieniem, co z kolei sprzyja szybszej regeneracji skóry i późniejszemu pojawieniu się zmarszczek. Komórki organizmu stają się bardziej wydajne i lepiej przystosowują się do zmieniających się warunków.
Stawy i układ kostny
W trakcie praktyki asan stawy są poddawane precyzyjnej i skutecznej pracy, która wykorzystuje pełen zakres ruchu, jednak kontrolowany i zgodny z anatomią – co zapobiega urazom, smaruje stawy i chroni je przed degeneracją, nawet w późniejszym wieku. Dzięki zwiększeniu kontaktu mięśni z powierzchnią kości, kości również są angażowane w ćwiczeniach, co prowadzi do zjawiska mineralizacji, zmniejszając ryzyko osteoporozy.
Układ krążenia
Poprzez rozciąganie i masowanie, zarówno żyły, jak i tętnice są utrzymywane w dobrej kondycji i zachowują elastyczność. Dzięki temu organizm może radzić sobie z silnym stresem, a serce i naczynia wieńcowe są bardziej odpornie na różnego rodzaju czynniki zewnętrzne. To pozwala na utrzymanie prawidłowego funkcjonowania układu krążenia przez długi czas.
Wydzielanie dokrewne
Zmiany w wydzielaniu hormonów mogą znacznie wpłynąć na stan energetyczny i samopoczucie. Poprawę tych procesów można osiągnąć poprzez wykonanie odpowiednich asan i ich właściwej kolejności, wpływając na regulację działania gruczołów wewnątrzwydzielniczych. Joga oferuje również inne sposoby na przeciwdziałanie negatywnym myślom, co w konsekwencji pozwala na zastąpienie ich pozytywnymi.
System immunologiczny
Odpowiednie krążenie krwi w kluczowych częściach ciała oraz redukcja stresu przyczyniają się do wzrostu odporności immunologicznej. Regularny masaż kości poprawia wymianę między szpikiem a krwią, co ma korzystny wpływ na organizm. Natomiast masowanie narządów wewnętrznych, takich jak śledziona i grasica, odgrywa znaczącą rolę w utrzymaniu dobrej kondycji systemu immunologicznego.
Układ trawienny i wydalniczy
Praktyka asan sprzyja właściwemu przepływowi krwi i limfy w całym organizmie. Celem wykonywanych pozycji jest oczyszczenie ciała poprzez poprawienie ukrwienia i pobudzenie organów. Dzięki temu narządy trawienne, takie jak wątroba, woreczek żółciowy czy trzustka, pracują w sposób zdrowy i efektywny, bez występowania zastoju. Asany także pobudzają ruchy perystaltyczne, co przyczynia się do lepszego trawienia. Ponadto, masowanie nerek podczas jogi może zapobiegać ich degeneracji.
System nerwowy
Wykonywane asany wpływają na tonizację zakończeń nerwowych, a także na masowanie rdzenia kręgowego, co sprzyja lepszemu przepływowi krwi. Dodatkowo wzmacniają przewody nerwowe, co zwiększa poziom neuroprzekaźników, w tym kwasu GABA. Ten składnik jest bardzo ważny w leczeniu zaburzeń psychicznych, depresji i stanów lękowych. Praktyka jogi ma również wpływ na neurologię mózgu, co zapobiega procesom starzenia.
Zakończenie
Nie tylko korzyści fizyczne wynikające z praktyki asan są ważne, ale także te związane z naszym umysłem i stanem ducha. Zdrowe ciało to zdrowy duch, a kondycja ciała ma wpływ na jakość całego życia. Dlatego tak istotne jest, aby utrzymać sprawność jak najdłużej i w najlepszej formie.
Joga jest idealnym sposobem na to, ponieważ można ją praktykować w każdym wieku i nie wymaga ona zużycia rezerw komórkowych. Ćwiczenia jogi sprzyjają elastyczności żył i tętnic oraz energetyzują organizm poprzez wewnętrzny masaż. Ciało i umysł pracują ze sobą w synergii, co prowadzi do osiągnięcia stanu całkowitej równowagi, a tym samym przedłużenia życia i odmłodzenia organizmu. Warto wspomnieć, że według jogi i ajurwedy, średnia długość życia człowieka wynosi około 100 lat.
Bibliografia
- Joga i ajurweda, przewodnik dla współczesnego człowieka – Bartosz Niedaszewski; Galaktyka 2019; ISBN: 978-83-7579-409-0
- Ajurweda – medycyna indyjska – tysiącletnia tradycja gwarancją Twojego zdrowia – Monika Ptak; Studio Astropsychologii 2012; ISBN: 978-83-7377-674-6
Autor: Marek Ambrosiewicz (NAT)